Hiện tượng âm đạo ra nước khiến nhiều chị em lo lắng chưa biết đó là hiện tượng bình thường hay dấu hiệu bất thường?
1. Âm đạo ra nước là gì
Dịch tiết âm đạo là hỗn hợp chất nhầy, tế bào chết và vi khuẩn có lợi, đóng vai trò quan trọng trong việc giữ ẩm, duy trì môi trường pH cân bằng và bảo vệ vùng kín khỏi các tác nhân gây hại.
Nếu bạn thấy âm đạo ra nước nhiều nhưng không kèm theo các triệu chứng khác, đó là dấu hiệu sinh lý bình thường. Lượng và tính chất của dịch âm đạo có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố sau:
- Theo chu kỳ kinh nguyệt:
- Trước rụng trứng: Dịch trong suốt, loãng và có độ dính, giống như lòng trắng trứng.
- Sau rụng trứng: Dịch đặc hơn, có màu trắng hoặc đục.
- Khi quan hệ tình dục hoặc mang thai:
- Quan hệ: Cơ thể tăng tiết dịch để bôi trơn, giúp quá trình quan hệ thoải mái hơn.
- Mang thai: Lượng dịch tăng giúp bảo vệ tử cung khỏi vi khuẩn, giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Thay đổi nội tiết tố:
- Tăng estrogen: Hormone estrogen tăng cao khiến khí hư ra nhiều, đặc biệt ở tuổi dậy thì hoặc trong thời kỳ rụng trứng.
- Mãn kinh: Lượng dịch giảm, có thể gây khô âm đạo.
2. Khi âm đạo ra nước là sinh lý – dấu hiệu vô hại
2.1 Theo chu kỳ kinh nguyệt
– Giai đoạn trước rụng trứng: dịch loãng, trong, kéo dài như lòng trắng trứng;
– Sau rụng trứng: dịch dày hơn và đục;
– Thời kỳ hành kinh hoặc mãn kinh: lượng dịch có thể giảm hoặc đổi tính chất.
2.2 Khi quan hệ hoặc mang thai
– Quan hệ kích thích làm tăng dịch tiết để bôi trơn;
– Trong thai kỳ, lượng dịch tăng giúp bảo vệ âm đạo khỏi vi khuẩn.
2.3 Chu kỳ hormone thay đổi
– Estrogen tăng lên khiến tiết dịch nhiều hơn;
– Giai đoạn tiền mãn kinh khiến dịch giảm và âm đạo khô hơn.
Nói chung, nếu âm đạo ra nước thường xuyên nhưng trong, không có mùi hôi, không ngứa, không đau, thì đó là tình trạng sinh lý bình thường
3. Khi âm đạo ra nước là dấu hiệu bệnh lý cần lưu ý
3.1 Viêm âm đạo do nấm (Candida)
Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng dịch âm đạo ra nhiều. Khi nấm Candida phát triển quá mức, nó sẽ phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của âm đạo.
- Dấu hiệu nhận biết: Dịch tiết màu trắng đục, có thể vón cục như bã đậu.
- Triệu chứng đi kèm: Kèm theo đó là cảm giác ngứa ngáy dữ dội, nóng rát, sưng tấy ở vùng âm hộ. Bạn có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục.
- Nguyên nhân: Thường do mất cân bằng vi sinh vùng kín, sử dụng kháng sinh trong thời gian dài, hoặc mặc quần áo bó sát, ẩm ướt.
3.2 Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis – BV)
BV xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa các vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong âm đạo.
- Dấu hiệu nhận biết: Dịch âm đạo thường có màu trắng xám, loãng và có mùi tanh nồng đặc trưng giống mùi cá.
- Triệu chứng đi kèm: BV ít gây ngứa, nhưng mùi hôi là dấu hiệu nổi bật nhất. Bệnh dễ tái phát nếu không được điều trị dứt điểm.
3.3 Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs)
Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể gây thay đổi bất thường ở dịch âm đạo.
- Dấu hiệu nhận biết: Dịch tiết có thể chuyển sang màu vàng, xanh, có bọt, kèm theo mùi hôi khó chịu.
- Triệu chứng đi kèm: Bạn có thể cảm thấy đau khi đi tiểu, đau bụng dưới hoặc chảy máu nhẹ giữa các kỳ kinh. Các bệnh thường gặp gồm có Chlamydia, lậu, hoặc trùng roi Trichomonas.
3.4 Tác động hóa chất hoặc dị ứng
Đôi khi, phản ứng của cơ thể với các chất hóa học cũng có thể làm âm đạo ra nước nhiều hơn.
- Dấu hiệu nhận biết: Dịch âm đạo ra nhiều bất thường, kèm theo cảm giác nóng rát, ngứa nhẹ.
- Nguyên nhân: Các loại xà phòng, dung dịch vệ sinh có mùi thơm mạnh, thuốc xịt phụ khoa, hoặc chất liệu quần lót kém thoáng khí đều có thể gây kích ứng. Âm đạo sẽ tăng tiết dịch để bảo vệ và đào thải các tác nhân gây hại này ra ngoài.
3.5 Khối u, tiền ung thư hoặc ung thư
Đây là nguyên nhân ít gặp, nhưng không thể loại trừ.
- Dấu hiệu nhận biết: Dịch âm đạo ra nước có lẫn máu, có mùi hôi tanh khó chịu và xuất hiện dai dẳng.
- Triệu chứng đi kèm: Chảy máu bất thường sau khi quan hệ hoặc giữa các kỳ kinh, đau bụng dưới âm ỉ. Nếu có những dấu hiệu này, bạn nên đi khám phụ khoa ngay lập tức để loại trừ nguy cơ ung thư cổ tử cung hoặc ung thư nội mạc tử cung.
4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Âm đạo ra nước thường là bình thường, nhưng nếu đi kèm các dấu hiệu dưới đây, bạn nên đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:
- Màu sắc bất thường: Dịch tiết có màu vàng, xanh, xám, nâu hoặc lẫn máu. Dịch có màu khác lạ là dấu hiệu rõ rệt của nhiễm trùng hoặc một số bệnh lý nghiêm trọng hơn.
- Mùi khó chịu kéo dài: Dịch âm đạo có mùi tanh nồng như cá ươn, mùi chua hoặc bất kỳ mùi hôi nào khác không biến mất.
- Các triệu chứng đi kèm: Cảm giác ngứa ngáy, nóng rát, đau rát hoặc sưng tấy ở vùng kín. Cơn đau khi quan hệ tình dục hoặc đi tiểu buốt cũng là dấu hiệu cảnh báo.
- Các triệu chứng toàn thân: Sốt, đau vùng chậu hoặc đau bụng dưới có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm vùng chậu (PID) – một tình trạng nghiêm trọng cần được điều trị khẩn cấp.
5. Cách chăm sóc và quản lý khi âm đạo ra nước
5.1. Vệ sinh đúng cách
- Rửa nhẹ nhàng: Chỉ nên vệ sinh bên ngoài vùng kín bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh có độ pH trung tính.
- Không thụt rửa âm đạo: Việc thụt rửa có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.
- Chọn trang phục phù hợp: Ưu tiên mặc quần lót bằng vải cotton thoáng khí. Tránh mặc quần quá chật hoặc đồ lót ẩm ướt trong thời gian dài.
5.2. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt
- Tránh dùng sản phẩm có mùi: Không sử dụng các sản phẩm vệ sinh phụ nữ có hương thơm mạnh, xà phòng thơm hoặc các loại thuốc xịt khử mùi, vì chúng có thể gây kích ứng.
- Chú ý khi dùng tampon: Nếu bạn sử dụng tampon, hãy thay đổi thường xuyên, tránh dùng qua đêm để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
- Tránh để vùng kín ẩm ướt: Sau khi bơi lội hoặc tập thể dục, hãy thay đồ bơi hoặc quần áo ướt càng sớm càng tốt để vùng kín luôn khô thoáng.
5.3. Hỗ trợ dinh dưỡng và vi Sinh
- Bổ sung men vi sinh (probiotic): Các thực phẩm lên men như sữa chua, kefir có chứa probiotic giúp duy trì cân bằng vi khuẩn có lợi, hỗ trợ sức khỏe âm đạo.
- Hạn chế đường: Chế độ ăn nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm Candida.
5.4. Tuân thủ điều trị y tế
Khi đã được bác sĩ chẩn đoán, bạn cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị:
- Nhiễm nấm: Thường được điều trị bằng thuốc chống nấm dạng viên đặt, kem bôi hoặc thuốc uống.
- Nhiễm khuẩn: Cần dùng kháng sinh theo đơn của bác sĩ.
- STIs: Điều trị đặc hiệu cho từng loại bệnh và cần thông báo cho bạn tình để họ cũng được thăm khám.
- Khối u, tổn thương: Nếu phát hiện các tổn thương, bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm xét nghiệm chuyên sâu như sinh thiết để có phương án điều trị phù hợp.
6. Một số lưu ý cần tránh
– Tự mua thuốc kháng sinh hoặc đặt âm đạo khi chưa khám rõ;
– Dùng thụt rửa làm mất cân bằng vi sinh;
– Dùng sản phẩm vệ sinh có chất tẩy mạnh;
– Chờ đến khi nghiêm trọng mới đi khám.
Hiện tượng âm đạo ra nước là sinh lý bình thường từ dịch tiết giữ ẩm cho âm đạo. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy dấu hiệu bất thường như độ đặc, màu sắc, mùi hoặc kèm ngứa đau – hãy chủ động khám chuyên khoa. Duy trì vệ sinh phù hợp, lựa chọn sản phẩm nhẹ nhàng và theo dõi cơ thể sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe vùng kín hiệu quả.
