Ra khí hư màu nâu lẫn máu là tình trạng khiến nhiều chị em hoang mang vì lo lắng đây là dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, khí hư màu nâu có thể do yếu tố sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là biểu hiện cảnh báo viêm nhiễm phụ khoa hoặc bệnh lý về tử cung, cổ tử cung. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý
1. Khí hư bình thường và bất thường: Nhận diện như thế nào?
Khí hư là dịch tiết tự nhiên giúp bôi trơn và bảo vệ vùng kín khỏi vi khuẩn và nấm. Bình thường, khí hư có màu trắng trong hoặc hơi ngà, không mùi hoặc có mùi tanh nhẹ, và có độ dai như lòng trắng trứng.
Khi khí hư có những thay đổi bất thường về màu sắc, số lượng, mùi, hoặc lẫn máu, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe. Đặc biệt, nếu bạn thấy khí hư màu nâu kèm máu, hãy quan sát kỹ các yếu tố sau:
- Màu sắc: Khí hư có màu nâu nhạt, nâu đậm, hay nâu lẫn với màu đỏ tươi.
- Mùi: Khí hư có mùi tanh hoặc mùi hôi khó chịu hay không.
- Số lượng: Khí hư ra ít, nhiều, rải rác, hay liên tục.
- Thời điểm xuất hiện: Khí hư xuất hiện vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, sau khi quan hệ tình dục, hay bất cứ lúc nào.
2. Nguyên nhân khiến ra khí hư màu nâu lẫn máu
2.1. Nguyên nhân sinh lý
Trong một số trường hợp, khí hư màu nâu lẫn máu là hiện tượng tự nhiên và không đáng lo. Điều này thường xảy ra do:
- Cuối chu kỳ kinh nguyệt: Máu kinh còn sót lại trong tử cung trộn lẫn với khí hư, tạo ra màu nâu nhạt.
- Giữa chu kỳ kinh nguyệt (thời điểm rụng trứng): Một số phụ nữ có thể ra một chút máu màu nâu nhạt hoặc hồng trong 1-2 ngày do sự thay đổi hormone.
- Sau khi quan hệ tình dục: Việc ma sát mạnh có thể làm cổ tử cung bị tổn thương nhẹ, gây ra một ít máu lẫn trong khí hư.
2.2. Nguyên nhân bệnh lý
- Viêm âm đạo, viêm cổ tử cung: Tình trạng này do vi khuẩn, nấm, trùng roi hoặc virus gây ra. Triệu chứng thường gặp là khí hư màu nâu, vàng hoặc xanh, có mùi hôi nặng, đau bụng dưới và cảm giác đau khi quan hệ.
- Polyp cổ tử cung hoặc tử cung: Các khối polyp dễ bị chảy máu khi có va chạm hoặc do thay đổi nội tiết tố. Dấu hiệu điển hình là ra khí hư màu nâu lẫn máu, đặc biệt là sau khi quan hệ tình dục.
- Tăng sản hoặc u xơ tử cung: Khi niêm mạc tử cung dày bất thường hoặc xuất hiện u xơ, bạn có thể bị xuất huyết ngoài chu kỳ, dẫn đến khí hư màu nâu kéo dài.
- Rối loạn nội tiết tố: Sự suy giảm estrogen hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai có thể làm niêm mạc tử cung bong tróc bất thường, gây ra khí hư lẫn máu.
- Ung thư cổ tử cung: Đây là một nguyên nhân nghiêm trọng cần phát hiện sớm. Biểu hiện bao gồm khí hư màu nâu lẫn máu, có mùi hôi, xuất huyết bất thường sau quan hệ hoặc giữa chu kỳ, và đau bụng dưới.
3. Khi nào ra khí hư màu nâu lẫn máu là bất thường?
Mặc dù khí hư màu nâu có thể là hiện tượng sinh lý bình thường, bạn cần đặc biệt chú ý nếu tình trạng này đi kèm với các dấu hiệu sau. Đây có thể là tín hiệu cảnh báo các vấn đề phụ khoa cần được thăm khám và điều trị kịp thời:
- Thay đổi về tính chất của khí hư:
- Khí hư có mùi hôi tanh khó chịu, thay vì không mùi hoặc chỉ hơi tanh nhẹ.
- Màu sắc khí hư trở nên bất thường, chẳng hạn như màu nâu sẫm, nâu đen, hoặc lẫn nhiều máu tươi.
- Khí hư đi kèm với cảm giác ngứa, sưng hoặc đau rát ở vùng kín.
- Thời gian và tần suất kéo dài:
- Tình trạng ra khí hư màu nâu kéo dài hơn 3-5 ngày ngoài chu kỳ kinh nguyệt.
- Xuất hiện liên tục giữa các kỳ kinh hoặc sau khi quan hệ tình dục.
- Các triệu chứng đi kèm khác:
- Bạn cảm thấy đau âm ỉ hoặc đau dữ dội ở vùng bụng dưới.
- Có cảm giác đau rát khi quan hệ tình dục.
- Các trường hợp đặc biệt:
- Phụ nữ đã mãn kinh bỗng nhiên thấy xuất huyết âm đạo bất thường.
- Bạn có tiền sử mắc các bệnh lý liên quan đến tử cung hoặc cổ tử cung như u xơ, polyp, hoặc các bệnh viêm nhiễm khác.
4. Cách xử lý an toàn khi ra khí hư màu nâu lẫn máu
4.1. Trường hợp sinh lý
Nếu tình trạng khí hư màu nâu chỉ xuất hiện với số lượng ít, không có mùi hôi, và diễn ra vào cuối kỳ kinh nguyệt hoặc thời điểm rụng trứng, bạn có thể xử lý tại nhà bằng cách:
- Vệ sinh vùng kín đúng cách: Giữ vùng kín sạch sẽ, nhưng tránh thụt rửa sâu bên trong âm đạo.
- Mặc đồ lót phù hợp: Chọn quần lót chất liệu cotton thoáng mát, thay đồ lót thường xuyên để vùng kín luôn khô thoáng.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt: Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, và hạn chế đồ ăn ngọt, cay nóng.
- Theo dõi thêm: Tình trạng này thường sẽ tự hết sau vài ngày, vì vậy bạn chỉ cần theo dõi thêm.
4.2. Trường hợp bất thường
Nếu khí hư màu nâu kéo dài, đi kèm với các triệu chứng như mùi hôi, đau bụng dưới, ngứa rát hoặc đau khi quan hệ, bạn cần:
- Đi khám phụ khoa sớm: Hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết, giúp xác định chính xác nguyên nhân.
- Tuân thủ phác đồ điều trị: Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc đặt, thuốc uống (kháng sinh, kháng nấm), hoặc phẫu thuật để loại bỏ polyp/u xơ nếu cần.
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc: Việc tự mua thuốc và điều trị tại nhà có thể làm che lấp các triệu chứng, khiến bệnh trở nên nghiêm trọng và khó điều trị hơn.
5. Cách phòng ngừa ra khí hư màu nâu lẫn máu
Để hạn chế nguy cơ xuất hiện khí hư màu nâu lẫn máu, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:
- Vệ sinh vùng kín đúng cách: Vệ sinh vùng kín 1-2 lần mỗi ngày bằng dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp. Tránh thụt rửa sâu bên trong và lau khô nhẹ nhàng sau khi vệ sinh.
- Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su để phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đồng thời, tránh quan hệ quá thô bạo để không gây tổn thương cho cổ tử cung và âm đạo.
- Khám phụ khoa định kỳ: Đi khám phụ khoa 6 tháng đến 1 năm một lần để phát hiện sớm các bệnh lý như viêm nhiễm, polyp, u xơ tử cung hoặc ung thư cổ tử cung.
- Tiêm phòng HPV: Đây là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, một trong những nguyên nhân nghiêm trọng gây ra khí hư bất thường.
- Sử dụng thuốc tránh thai hợp lý: Nếu không có chỉ định của bác sĩ, bạn nên hạn chế dùng thuốc tránh thai kéo dài. Tác dụng phụ của thuốc có thể gây ra rối loạn nội tiết tố, dẫn đến xuất huyết bất thường.
6. Giải đáp thắc mắc thường gặp
6.1. Ra khí hư màu nâu lẫn máu có mang thai không?
Đây có thể là dấu hiệu báo thai (máu báo thai) nếu bạn có quan hệ không dùng biện pháp tránh thai và hiện tượng ra ít, chỉ 1–2 ngày. Tuy nhiên, nên thử que hoặc siêu âm để chắc chắn.
6.2. Khí hư màu nâu lẫn máu có lây cho bạn tình không?
Nếu nguyên nhân do bệnh lây truyền qua đường tình dục (nấm, trùng roi, HPV, HSV…) thì có thể lây. Cần kiêng quan hệ và điều trị cả hai.
6.3. Có thể tự điều trị tại nhà không?
Chỉ áp dụng biện pháp vệ sinh và nghỉ ngơi khi chắc chắn là sinh lý. Nếu nghi ngờ bệnh lý, cần đi khám để tránh biến chứng.
Ra khí hư màu nâu lẫn máu có thể là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng như viêm nhiễm, polyp, u xơ hoặc ung thư cổ tử cung. Việc theo dõi kỹ các triệu chứng đi kèm và thăm khám phụ khoa định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản. Nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo mùi hôi, đau rát, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
